چشم انداز تأثیرات قیمتهای جهانی حامل های انرژی در سال 2014  بر راهبرد ها و اقتصاد ایران

اينمطلب در سايت اقتصاد تايمز منتشر شده است

با توجه به نقش مهم قیمت حامل های انرژی در فاز دوم هدفمندی یارانه ها ، اقتصاد و سیاست های ملی نگاهی به پیش بینی های موجود وضعیت حامل های انرژی در سال جاری میلادی می پردازیم.

مطابق پیش بینی های جدید آژانس بین المللی انرژی در سال 2014 تقاضای جهانی نفت رشد خواهد داشت. براساس مقایسه با سال پیش این تقاضاها به 100 هزار بشکه در روز یعنی تا یک میلیون و 300 هزار بشکه افزایش خواهند داشت. یکی از عوامل اصلی رشد تقاضاها، پیش بینی رشد اقتصادی در آسیا و غلبه بر رکود اقتصادی توسط کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه ی اقتصادی می باشد.

بر اساس پیش بینی های سازمان انرژی آمریکا در سال 2014 علی رغم رشد حدود 1.2 میلیون بشکه ای تقاضای نفت جهانی میزان عرضه نفت خام از میزان تقاضای آن بیشتر خواهد بود.

بر اساس پیش بینی بهای حامل های انرژی که صندوق بین المللی پول منتشر کرده است. ،بهای متوسط هر بشکه در سال جاری ممکن است 0.33درصد کاهش داشته باشد. صندوق بین المللی پول این پیش بینی خود را با رشد شدید نقش ایالات متحده آمریکا و کانادا در تولید واستخراج  نفت مرتبط می داند.

باتوجه به وجود مازاد عرضه نفت در سال 2014 میلادی ، همچنین افزایش برداشت ایالات متحده آمریکا از ذخایر نامتعارف نفتی(نفت شیل) ، قیمت جهانی نفت در سال آینده میلادی روند کاهشی را تجربه خواهد کرد. برای مثال پیش بینی می شود میانگین قیمت نفت وست تگزاس اینتر مدیت آمریکا در سال 2014 ، به حدود 95 دلار به ازای هر بشکه برسد. همچنین قیمت نفت سبد اوپک نیز در سال 2014 به متوسط 100 دلار به ازای هر بشکه خواهد رسید.

  

پیش بینی میزان تقاضا و عرضه نفت خام برای جهان (میلیون بشکه در روز )*

متغیر

پیش بینی 2013

سال 2013**

پیش بینی 2014

 میزان تقاضای نفت خام

90.04

89.8

91.23

میزان عرضه نفت خام

90.28

90.29

91.43

 

بر اساس پیش بینی میزان تقاضا و عرضه نفت خام برای جهان، سازمان انرژی آمریکا قیمت نفت خام را در سال 2014 به شرح جدول زیر پیش بینی کرده است همانگونه که در جدول زیر مشاهده می شود قیمت نفت خام برنت و دبليو تي آي.با کاهش نسبت به پیش بینی قیمت های سال 2013 ارزیابی شده است.

پیش بینی قیمت نفت خام  (دلار در هر بشکه)*

شرح

پیش بینی 2013

میانگین از ابتدای سال تا اکتبر 2013***

پیش بینی 2014

نفت خام Brent

108.4

108.6

104

نفت خام WTI

97.6

97.9

95

 

در این پیش بینی  قیمت بنزین ، گازوئیل و نفت گرمایشی با کاهش قیمت و گاز طبیعی و برق خانگی با افزایش قیمت نسبت به پیش بینی سال 2013 ارزیابی شده است.

پیش بینی قیمت حامل های انرزی در جهان *

شرح

پیش بینی 2013

پیش بینی 2014

بنزین(دلار/گالن)

3.50

3.43

گازوئیل(دلار/گالن)

3.92

3.77

نفت گرمایشی(دلار/گالن)

3.78

3.65

گاز طبیعی(دلار/ میلیون فوت مکعب)

10.70

11.65

برق خانگی(سنت/ کیلو وات ساعت)

12.12

12.31

 

با توجه به موارد فوق به این نتیجه دست می یابیم که در سال 2014 و 2015 با پیشی گرفتن محسوس عرضه نفت به تقاضای جهانی نفت با کاهش قیمت این کالا مواجه باشیم که بر اساس پیش بینی های صورت پذیرفته قیمت نفت ایران حدود 90 تا 95 دلار در هر بشکه خواهد بود که با لحاظ این امر توجه به نکات زیر بدیهی می نماید:

1-     باید توجه داشت که با افزایش قابل توجه ذخایر آمریکا ناشی از ظهور تکنولوژی نفت شیل و همچنین منابع نفت سنتی و ذخایر راهبردی این کشور و در نتیجه اثرپذیری کم اقتصاد این کشور از تاثیرات تحریم نفت ایران امکان اعمال سیاست های تحریمی آمریکا بر علیه صنعت نفت ایران در استراتژی ها این کشور بیشتر خواهد بود.

2-     قیمت نفت لایحه بودجه 93 تا حد زیادی خوشبینانه تلقی گردیده  و با چشم انداز موجود بازار جهانی نفت دولت در سال 93 دچار کسر بودجه قابل توجهی خواهد شد که اثرات نامطلوبی بر تخصیص اعتبارات ملی خواهد داشت.

3-     به نظر می رسد با کاهش قیمت جهانی حامل های انرژی می تواند در نرخ رشد اقتصادی و سایر شاخص های اقتصادی کشور های منطقه موثر می باشد . لذا لحاظ این موضوع در راهکار های اجرایی تحقق سند 1404 مد نظر واقع شود.

4-     با توجه به پیش بینی های افزایش قیمت های جهانی گاز افزایش توجه به میادین گازی مشترک و توجه به تولیدات و صادرات این محصول حائز اهمیت می باشد.

5-     با در نظر داشتن احتمالات بند های 1 و 2 تنظیم راهبرد های اقتصادی باید به نحوی باشد که در مذاکرات دیپلماتیک کسب موقعیت های برتر امکان پذیر باشد.

6-      سعی در افزایش تولید محصولات پالایشگاهی و پتروشیمی در تمامی سطوح بالادستی ،میان دستی و پایین دستی و تکمیل زنجیره ارزش این محصولات باعث خواهد شد ضمن کسب منافع و ارزش افزوده قابل توجه برای  کشور ، مدیریت منابع ملی برای نسل های آینده و کاهش هزینه های فرصت در اقتصاد ملی به نحوی مطلوب صورت پذیرد.

*منبع : U.S.Energy Information Administration Independent Statistics and Analysis (EIA) Desember 2013

** گزارش ماهانه اوپک

*** اداره کل اوپک و مجامع انرژی وزارت نفت

سایر منابع : مرکز پژوهش های مجلس،خبرگزاری رسمی روسیه، آزانس بین المللی انرژی،پایگاه خبری شانا

توافقنامه ژنو و تحریم هایی که می توانند ادامه داشته باشند

نگاهی کم سوادانه به تعهدات غربی ها به عدم وضع تحریم های جدید

و اظهارات مقامات وزارت خارجه آمریکا

پس از توافق ژنو مبحث جلوگیری از ادامه وضع تحریم های جدید بر علیه کشور مان توسط کشور های مذاکره کننده یکی از مهمترین دستاورد های تیم مذاکره کننده اعلام گردیده است.
آنچه در چند روز اخیر شاهد آن هستیم این است که مقامات کاخ سفید و وزارت خارجه آمریکا بر باز بودن راه تحریم ها و امکان وضع تحریم های جدید بر علیه ایران تاکید نموده و حتی جان کری وزیر خارجه آمریکا در مداکره با سی .ان .ان. ضمن تهدید فرانسه به تحریم با صراحت اعلام می دارد درهای ایران به سوی تجارت خارجی باز نشده است و آمریکا به سایر کشور ها نظام تحریم ایران را تفهیم نموده است و به ایرانی ها اعلام شده است که تحریم ها ادامه خواهد داشت.
از سوی دیگر در سخنان وندی شرمن تاکید کلامی وی بر درخواست رئیس جمهور آمریکا در مذاکره با آقای روحانی برای آزادی برخی زندانیان وپیگیری این مطلب توسط وی و جان کری در مذاکرات با مسئولین وزارت خارجه ایران نشان می دهد که رویکرد آمریکا در مذاکرات بر خلاف سیاست اعلامی وزارت خارجه ایران اصلاً منحصراً به مباحث هسته ای ایران محدود نمی باشد. 
با توجه به لحن اظهارات اخیر آمریکایی ها این نکته متمایز خواهد گردید که آمریکایی ها در نگارش متن توافقنامه به نحوی اعمال نظر کرده اند تا در آینده بتوانند تعاریف خود را برای مواجهه با سیاست خارجی ایران اسلامی تنظیم نمایند.به موجب توافق ژنو کشور های مذاکره کننده پذیرفته اند که:
1- تحریم جدیدی مرتبط با مسائل هسته ای در شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران وضع نمی شود.
2- تحریم جدیدی مرتبط با مسائل هسته ای توسط اتحادیه اروپا علیه ایران وضع نخواهد شد.
3- حکومت آمریکا از اعمال تحریم های جدید مرتبط با مسائل هسته ای علیه ایران خودداری خواهد کرد.این اقدام به صورتی انجام می شود که سازگار با نقش رئیس جمهور و کنگره آمریکا باشد.
در این بند ها ی توافق نامه تعهد عدم تحریم ها به مسایل به مسایل هسته ای مرتبط شده است و ممکن است آمریکا و متحدانش به بهانه هایی از جمله حقوق بشر و حمایت از تروریست اقدام به وضع تحریم های جدید نمایند. علاوه بر این تعهد اتحادیه اروپا نیز با توجه به سابقه ایجاد تحریم ها با احکام دادگاه ها و همچنین سیاست های کشور عضو در برهه های مختلف نیز نشان از آن دارد که کشور های اروپایی نیز دستشان در وضع تحریم های جدید بسته نشده است.
مهمتر اینکه در این توافقات عدم وضع تحریم های جدید از سوی ایالات متحده آمریکا مشروط به حدود اختیارات رئیس جمهور و کنگره امریکا شده است که این بند را می توان از امریکایی ها با تفاسیر و اقوال متعددی دریافت کرد و به نظر می رسد در این شرایط کنگره آمریکا خواهد توانست نقشی ویژه را در اجرای سیاست های فشار آمریکا بر روند مذاکرات ایفا نماید.
مسلم و مبرهن این است که دولت آمریکا با خلق و خوی استکباری که دارد تا کنون هیچگاه در مواجه با ملت ایران صادقانه برخورد ننموده است لذا هرگونه مذاکره و توافق را بر مبنای مکر و حیله و عدم صداقت و بر اساس سیاست های کلان خود در منطقه و جهان و ایفای نقش بین المللی خود انجام می دهد .با توجه به این نکته باید به خاطر داشته باشیم که تمام ظرفیت و توان جمهوری اسلامی ایران در عرصه بین المللی نقش موثر و حضور انقلابی حمایت مردم ایران از نظام بوده است که در عرصه هایی مانند راهپیمایی های روز 22بهمن و روز قدس و همچنین انتخابات ها به منثه حضور گذاشته اند.لذا شایسته است دولتمردان ما با تکیه و تقویت این پشتوانه عظیم خود را برای حضوری مقتدرانه در ادوار مذاکرات مهیا نمایند و از قبول توافقات مبهم و مشروط که به حیثیت و عظمت ملت ایران خدشه وارد نموده و به از دست دادن دستاورد های مهم منجر خواهد شد خودداری نمایند.